Vẻ đẹp của văn chương trong Nhân văn Y khoa

Tác giả: Minh Hưng - Bác sĩ Nguyễn Đông Hưng

 Tôi không viết để “trang điểm” cho y học. Tôi viết để trả lại khuôn mặt thật cho nỗi đau: khuôn mặt người bệnh, người nhà, và cả khuôn mặt đôi khi mệt mỏi, hoang mang của chính bác sĩ. Văn chương giúp ta dám nhìn thẳng Minh Hưng - 2025 mà không quay đi. Trong bệnh viện, có những điều không bao giờ xuất hiện trong hồ sơ bệnh án: tiếng thở dài rất khẽ của người mẹ khi ký giấy mổ, cái nắm tay run run của người chồng đặt lên vai vợ, đôi mắt đỏ ngầu của bác sĩ sau một ca cấp cứu không thành công. Y học ghi lại chỉ số, hình ảnh, xét nghiệm; văn chương ghi lại phần còn lại, những gì làm chúng ta vẫn còn là con người trong chiếc áo blouse trắng.

Là bác sĩ, tôi buộc phải quen với phác đồ, quy trình, hướng dẫn điều trị. Nhưng là người viết, tôi không muốn quen với việc coi nỗi đau như “trường hợp lâm sàng”. Tôi muốn nhớ rằng trước khi trở thành “ca số 15 trong ngày”, người bệnh là một người cha còn dang dở lời hứa với con, là một người mẹ vẫn chưa kịp sống cho mình ngày nào, là một cụ già chỉ mong không trở thành gánh nặng. Văn chương không thay thế được thuốc men, nhưng nó giúp ta không vô cảm trước những viên thuốc mình kê, không vô cảm trước những quyết định mình đưa ra.

Khi tôi kể lại những câu chuyện ngoài hành lang bệnh viện, trong phòng cấp cứu, trong những đêm trực dài, đó không phải là “drama y khoa”, mà là cách tôi tự nhắc mình rằng nghề này không chỉ là nghề xử lý bệnh lý, mà là nghề đi qua phận người. Viết, đối với tôi, là một dạng chịu trách nhiệm: chịu trách nhiệm với những gì mình đã chứng kiến, và với cách mình nhìn họ ở đây không phải như những “đối tượng mang bệnh”, mà như những con người có phẩm giá công bằng

. Nếu một ngày nào đó, bạn đọc một đoạn văn về y học và thấy mình chậm lại, thấy mình bỗng dưng mềm hơn với nỗi đau của người khác, thì có lẽ, lúc ấy, văn chương trong y khoa đã làm được điều nó sinh ra để làm.

—

Minh Hưng – Bác sĩ Nguyễn Đông Hưng